Saltu al enhavo

Mother Jones

El Vikipedio, la libera enciklopedio
Mother Jones
Persona informo
Naskiĝo 1-an de majo 1830 (1830-05-01)
en Cork,  Unuiĝinta Reĝlando de Granda Britio kaj Irlando (1801–1922)
Morto 30-an de novembro 1930 (1930-11-30) (100-jaraĝa)
en Arĝenta Fonto
Tombo Union Miners Cemetery (en) Traduki Redakti la valoron en Wikidata
Lingvoj angla
Ŝtataneco Unuiĝinta Reĝlando de Granda Britio kaj Irlando (1801–1922)
Usono Redakti la valoron en Wikidata
Okupo
Okupo instruisto
verkisto
sindikata aktivulo
homrajta aktivulo
sindikatisto
community organizer (en) Traduki Redakti la valoron en Wikidata
vdr
Patrino Jones ĉe la Blanka Domo, 1924

Mother JONES (Patrino Ĝoŭnz) estas la kromnomo de Mary Harris Jones (1-a de majo 1837, 30-a de novembro 1930), estis socialisma aktivulino, kiu estis usona instruistino kaj kudristino de irlanda deveno, kiu fariĝis elstara gvidanto en la kampo de profesia asocio kaj laboristaj rajtoj. Ŝi estis unu el la organizantoj de pluraj gravaj strikoj en Usono, kaj unu el la fondintoj de la Monda Industria Laborista Organizo (IWW) en 1905.

Jones naskiĝis en Cork, Irlando, sed ŝia familio translokiĝis al Toronto, Kanado post kiam la brituloj pendigis ŝian avon pro partopreno en la irlanda nacia lukto. Post lerneja studado, Mary laboris kiel instruistino kaj kiel kudristino en Usono. Ŝi eniris politikajn kaj sindikatan aferojn per sia edzo George Jones, eminenta ano de la Sindikato por Feromuldistoj.

La du gravaj ŝanĝpunktoj en ŝia kariero estis la perdo de ŝiaj edzo kaj ĉiuj siaj infanoj pro epidemio de flava febro en Tenesio en 1867, kaj la perdo de ĉiuj ŝiaj posedaĵoj dum la Granda Fajro de Ĉikago en 1871. Poste, ŝi devis sin subteni.

Aktivismo

[redakti | redakti fonton]

Je la aĝo de 60 jaroj, ŝi fariĝis konata kiel "Patrino Jones" asertante esti pli aĝa ol antaŭe, ŝi vestas sin per malmoderna nigra robo kaj nomas la laboristojn "filoj". La unuan fojon ĉi tiu kromnomo estis presita estis en 1897.

En 1902 ŝi sukcesis organizi protestojn de multaj ministoj kaj iliaj familioj kontraŭ la minposedantoj. Ĉe sindikatoj, ŝi aparte organizis protestojn de la edzinoj kaj infanoj de strikantoj. En 1903, post kolerego pro la malstrikta plenumado de la leĝo kontraŭ infanlaboro en la Pensilvaniaj minoj, ŝi organizis la Krucbatalon de Infanoj, en kiu infanlaboristoj el minejoj kaj uzinoj marŝis de Pensilvanio al la Novjorka hejmo de la prezidento Theodore Roosevelt. Ili portis standardojn kiuj postulis: "Ni deziras tempon por ludado" kaj "Ni volas ĉeesti la lernejon". Kvankam la prezidento rifuzis renkonti la marŝantojn, la afero portis la demandojn pri infanlaboro al la plejfronto de la publika atento.

Ŝi partoprenis la labormovadon kaj aniĝis en la Knights of Labor (Kavaliroj de Laboro), antaŭiranto de la organizo Industriaj Laboristoj de la Mondo, kiun ŝi helpis starigi en 1905. Ŝi agadis kiel instruanto kaj organizanto ĉe strikoj tralande, kaj aparte subtenis la Unuigitajn Ministojn (UMW) kaj la Socialistan Partion de Usono.

En 1913, dum la striko ĉe Paint Creek Cabin en Okcidenta Virginio, Mother Jones kaj tri aliaj sindikataj organizistoj arestiĝis, akuzitaj pri konspiro por murdo, post kiam ili organizis pluan marŝon de infanoj. Ŝi estis 83-jaraĝa, la aresto kreis bruegon, kaj ŝi baldaŭ liberiĝis, post kiam la Senato ordonis esploron pri laborkondiĉoj en karbonminejoj. Post kelkaj monatoj, ŝi reaperis en Kolorado, organizante karbonministojn. Denove ŝi arestiĝis kaj post periodo en malliberejo ŝi deportiĝis, en la monatoj tuj antaŭ la Buĉado de Ludlow.

Mother Jones daŭre organizis por UMW ĝis siaj 90-jaroj kaj elparolis pri sindikataj aferoj preskaŭ ĝis sia 100-a naskiĝtago. Post sia oficiala emeritiĝo, 95-jaraĝa, ŝi aperigis la rakonton de siaj propraj spertoj en la labormovado sub la titolo La Aŭtobiografio de Mother Jones (1925).

Jones diferencis de aliaj virinoj en la laborista movado de ŝia tempo kontraŭbatalante kaj aborton kaj virinan balotrajton, kaj eĉ dirante "ke vi ne devas voĉdoni por kaŭzi skandalon!". Ŝia opozicio al la partopreno de virinoj en politiko devenis de ŝia kredo, ke patrina neglekto estas grava faktoro en la disvolviĝo de junula delikteco. Ŝi estis konata kiel talenta parolanto kaj oratoro, plena de pasio kaj talento por vortumado kaj esprimo. Ŝi kutimis kombini rakontojn, humuron kaj foje eĉ profanaĵojn kaj malestimajn ĉantojn.

Ŝi kredis, ke "laboristo devas ricevi salajron, kiu permesos al lia edzino resti hejme kaj prizorgi iliajn infanojn." Ŝi ankaŭ komencis partopreni en la Socialista Partio de Ameriko. Ŝi komencis organizi laboristajn edzinojn kaj infanojn por manifestacioj por subteni laboristajn luktojn.

Multajn jarojn post ŝia morto, dungitoj daŭre citas ŝin kaj gardas ŝian memoron. Frazo, kiun ŝi diris, "Preĝu por la mortintoj kaj batalu kiel demonoj por la vivantoj", estas uzata kiel laborista slogano. Ŝi estas konata pro respondado al la alnomo, kiun ŝi gajnis en la Senato "Avino de Ĉiuj Incitantoj" responde: "Mi esperas, ke mi vivos sufiĉe longe por esti la praavino de ĉiuj instigantoj!"

Dum la laborista striko de 1989-1990 en Virginio, la edzinoj kaj filinoj de la strikistoj organiziĝis en organizon, kiu ludis decidan rolon en la lukto, sub la nomo "La filinoj de Mother Jones".

Nuntempe multaj homoj konas ŝin per la Usona revuo Mother Jones, kiu rekomendas similan socialistan vidpunkton.